Bu hafta sizlere ev ekonomisinin önemli bir ayağı olan bütçe yaparken acil durum fonunu nasıl yapacağımızdan bahsedeceğim. İster aile içi bütçe oluşturmak için merkezimize gelindiğinde isterse bireysel ya da kurumsal olarak sosyal yaşamımızda finans kavramı hayatımızın hep merkez noktasında yer almakta. Özellikle günümüz finansal piyasasına baktığımızda tasarruf ve iyi bir finansal yönetim bireylerin hayat kalitesinde önemli bir fark yaratmakta. Bu makale alanında finansal farkındalık kavramını; bütçe oluşturma,yönetme, finansal kavramlar hakkında fikir edinme, yatırım yaparken nelere dikkat edileceği gibi konulara ayırıp merak edilenleri sizlerle paylaşacağım.

Finansal farkındalık kavramının ilk konusunu oluşturan aylık kazancımızın önce harcamalara mı yoksa tasarrufa mı ayrılacağını tartışmış ve olması gerekenin miktarı kişiye bağlı olmak üzere önce tasarruf edilecek miktarın ayrılması gerektiğini dile getirmiştik.

Bu konuyu biraz daha açıp detaylandıralım. İster özel sektörde istersek kamuda çalışalım her ay belli miktarda bir parayı yönetiyoruz. Bu parayı ne kadar iyi yönetip değerlendirebilirsek bir sonraki aya rahat girmekle birlikte geleceğe yönelik planlama yapma şansımız bu performansa bağlı olarak değişebiliyor.

Finansal farkındalık açısından ilk dikkat edeceğimiz husus aylık kazancımızdan ilk önce tasarruf edeceğimiz miktarı ayırmak. Daha önce de dediğim gibi bu miktar gelirimize ve o ay ki borçlarımıza göre değişiklik gösterebilir. Bu durum için iki farklı örnek verelim;

• Ahmet Bey X firmasında orta düzey yönetici olsun. Aylık geliri 2500 TL olarak düşünelim. Normalde tasarruf için ayrılacak miktar gelirin % 10’ nunu oluşturuyor. Yani Ahmet Bey maksimum 250 TL’yi acil durum fonu olarak ayırabilir. Bu miktar bir ay 250 TL olur diğer ay 150 TL bu tamamen kişiye bağlı olarak değişmektedir.
• Gülay Hanım ise bir kamu kurumunda memur olarak çalıştığını varsayalım. Aylık geliri ise 3000 TL olsun. Burada %10 kuralına göre 300 TL ayırması gerektiğini görebiliyoruz. Fakat Gülay Hanım yakın zamanda ev kredisi çekmiş olsun. Ve sadece 100 TL ayırabilecek bir miktar kalsın. Bu durumda aylık ödemelerinize göre o ay ki tasarruf miktarını ayarlayabiliriz.

Dikkatinizi çektiyse ben bu biriktirilen miktara acil durum fonu diyorum. Bunu söylememdeki sebep her ailenin ya da bireyin yılın belli aylarında giderlerinde dalgalanmalar olur. Mesela hepimizin başına gelmiştir, bir ay elektrik faturasının çok yüksek gelip aylık düzenimizi sarstığı veya yaz döneminde eş dost düğünlerinde alınan hediyelerin bütçemizi zorladığı dönemler olmuştur. İşte böyle durumlarda acil durum fonunuzdaki miktar imdadınıza yetişebilir. Ev bütçesi oluştururken öncelikle dikkat edilmesi gereken nokta acil durum fonu için her ay düzenli olarak para biriktirmek.

Yazımı okuyan her birey bu yöntemi kendi aylık gelirine veya ödemelerine göre bu tutarı değiştirebilir. Unutmayalım hepimiz kazandığımız gelirimizin birer yöneticisiyiz. Bir profesyonel gibi düşünmeli bilgimizi arttırmak yoluyla kendimizi sürekli geliştirerek hayat kalitemizi, yaşamdan aldığımız doyumu arttırmanın yollarını aramalıyız.

Bu haftaki konuyu sonlandırırken önümüzdeki günlerde finansal farkındalık kavramının alt başlıklarıyla birlikte ev bütçesi oluşturma ve tasarruf konusunun diğer kavramlarını değerlendirmeye devam edeceğiz.

Herkese bol kazançlı sağlıklı ve huzurlu haftalar dilerim.

Filiz EKER

Finans Bilim Uzmanı / Sosyolog